Veel schoolpleinen in Nederland zijn nog saaie, betegelde vlaktes waar je in de zomer wegbrandt en waar in de herfst joekels van plassen blijven staan. Op het enkele versleten speeltoestel zijn de kinderen allang uitgekeken en dus wordt er vooral gevoetbald en tikkertje gespeeld. Je kunt er met stoepkrijt sommen en letters oefenen en met briefjes heen en weer rennen, maar daar houden de mogelijkheden voor het geven van een speelse buitenles wel op. Dat kan en moet anders!
Lees snel verder voor kennis en inspiratie over hoe je van jouw schoolplein een fijne en natuurrijke speel- en leeromgeving maakt. Is jouw plein al speels en natuurrijk? Dan hebben we alsnog een aantal tips om van jouw plein een betere lesomgeving te maken.
Wil je meer weten over onze droom voor álle schoolpleinen in Nederland? Bekijk dan ons Nationaal Actieplan!
HET PLEIN OPKNAPPEN?
Jantje Beton en IVN Natuureducatie hebben de afgelopen jaren vanuit het project Gezonde Schoolpleinen al veel scholen, gemeenten en provincies op weg geholpen met maken van schoolpleinen waar kinderen lekker kunnen spelen, bewegen en leren in en van de natuur. Onze ervaringen hebben we samengevat in een stappenplan, met informatie over hoe je zo’n project aanpakt. Van tips over het betrekken van de leerlingen en de buurt, tot het vinden van een ontwerper en financiering.
DE WAARDE VAN EEN NATUURRIJK SCHOOLPLEIN
Natuur is een onmisbaar onderdeel van het schoolplein voor spelen, leren en de buurt. Leerlingen waarderen een natuurrijk schoolplein niet alleen beter, het stimuleert ook creativiteit en beweging en wordt er minder gepest. Bovendien kunnen leerlingen zich, zelfs nog na de pauze of de buitenles, beter concentreren. In het onderstaande whitepaper lees je meer over de positieve impact van natuurrijke schoolpleinen op de ontwikkeling van kinderen, de kwaliteit van het onderwijs, de klimaatbestendigheid van de omgeving en biodiversiteit.
HET SCHOOLPLEIN ALS BEWEEG- EN LEERPLEIN
Bijna de helft van de kinderen in Nederland beweegt te weinig en kinderen zitten urenlang per dag en spelen minder buiten. In de onderstaande factsheet worden diverse mogelijkheden benoemd om leren, bewegen, sporten en spelen tijdens en na schooltijd te stimuleren.
TIPS VOOR EEN EEN ULTIEME BUITENLESOMGEVING
ZORG VOOR EEN VAST UITLEGPUNT
Een vast uitlegpunt zorgt voor overzicht en structuur, zoals de rand van de zandbak, een buitenlokaal of een plek in de buurt van een herkenbaar object (een grote boom of een picknicktafel). Dit zorgt voor rust in de les en op deze plek kan, bijvoorbeeld door middel van een kring, iedereen jou verstaan.
Je creëert ook makkelijk zelf een uitlegpunt door met een stok of met krijt een cirkel in het zand of op de grond te tekenen.
VASTE INRICHTINGS ELEMENTEN
Vaste inrichtingselementen die voor verschillende lessen te gebruiken zijn, zijn een mooie toevoeging aan het schoolplein. Denk aan cijfers op een muur, moestuinbakken, een wereldkaart op het plein, markeringen op het plein of oppervlaktes die als schrijf ondergrond gebruikt kunnen worden. Vergeet ook niet vaste groene elementen, zoals boomstammen, greppels, een grasveld of een heuvel. Het is praktisch als een bepaalde markering voor meerdere doeleinden te gebruiken is.
NATUUR OP HET PLEIN
Natuur is een onmisbaar onderdeel van een goede buitenleslocatie. Het biedt tal van mogelijkheden om te leren over de natuur en de omgeving, maar is ook een goede en prettige basis voor een taal- of rekenles. Met een moestuin of schooltuin kun je een stukje van het plein specifiek inrichten voor buitenlessen, maar denk ook eens aan bosjes die je met de school aanplant en verzorgt zoals een Tiny Forest of een Voedselbosje.
LOSSE MATERIALEN
Naast de vaste elementen op je schoolplein, kunnen losse materialen je les ondersteunen. Denk hierbij aan krijt, klembordjes, een bal, bakjes, dobbelstenen. Dit kunnen materialen zijn die je in de klas gebruikt of bijvoorbeeld tijdens de gymles. Het mooiste is als je de materialen voor verschillende doeleinden kan inzetten, bijvoorbeeld ook in de pauze tijdens het spelen. Vergeet ook niet om je heen te kijken voor natuurlijke materialen: misschien liggen er veel bladeren of takken die gebruikt kunnen worden.
HEB JE (NOG) GEEN PERFECT BUITENLOKAAL?
Gebruik je creativiteit! Uiteindelijk maak jij als leerkracht de buitenles en is de omgeving een ondersteunende factor. Kijk om je heen welke onderdelen er al wel zijn en improviseer hiermee. Tussen onze uitgewerkte buitenlessen staan ook veel lessen waarmee je zelfs met een tegelwoestijn als schoolplein al veel kunt.
Op zoek naar tips voor het maken of geven van buitenlessen? Kijk dan hier!
